بله | کانال اندیشکده توسعه صادرات ایران

۱۹ مهر ۱۴۰۳

اندیشکده توسعه صادرات ایران با حمایت بنياد ملی نخبگان و خانه اندیشه‌ورزان در قالب هیئت اندیشه‌ورز برگزار می‌کند:

نشست پنجم "سازوکارهای حضور شرکت‌های صنعتی و دانش‌بنیان در زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای"

ارائه ها:

چالش‌های صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه: نگاهی به اکمال تجاری کشورهای منطقه

دکتر علی سرخوش سرادکتری علوم اقتصادی از دانشگاه اصفهان

نقش دولت ها در تقویت زنجیره اررش منطقه ای با تمرکز بر اتحادیه آسه.آن و کشورهای بریکس

امیرحسین عرب پورپژوهشگر اندیشکده دیپلماسی اقتصادی

پنج شنبه ۲۶ مهرماه، ساعت ۸ تا ۱۱ صبح

تهران، خانه اندیشه ورزان

علاقمندان به شرکت حضوری در این جلسات میتوانند با شماره 09193673287 تماس حاصل نمایند.

لینک حضور در نشست به صورت مجازی:https://www.skyroom.online/ch/ited/ited

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام

کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۱۲:۳۵

۵ آبان ۱۴۰۳

اندیشکده توسعه صادرات ایران

نشست پنجم "سازوکارهای حضور شرکت‌های صنعتی و دانش‌بنیان در زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای"

ارائه ها:

چالش‌های صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه: نگاهی به اکمال تجاری کشورهای منطقه

دکتر علی سرخوش سرا دکتری علوم اقتصادی از دانشگاه اصفهان

نقش دولت ها در تقویت زنجیره اررش منطقه ای با تمرکز بر اتحادیه آسه.آن و کشورهای بریکس

امیرحسین عرب پور پژوهشگر اندیشکده دیپلماسی اقتصادی

پنج شنبه ۲۶ مهرماه، ساعت ۸ تا ۱۱ صبح

تهران، خانه اندیشه ورزان

علاقمندان به شرکت حضوری در این جلسات میتوانند با شماره 09193673287 تماس حاصل نمایند.

لینک حضور در نشست به صورت مجازی: https://www.skyroom.online/ch/ited/ited

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام کانال اندیشکده: @ited_channel روابط عمومی: @ITED_ThinkTank

بسمه تعالی

گزارش برگزاری نشست پنجم هیئت اندیشه ورز سازوکارهای حضور شرکت های صنعتی و دانش بنیان کشور در زنجیره های ارزش منطقه ایتدوین: علیرضا مجیری
پنجمین نشست از سلسله نشست های هیئت اندیشه ورز "سازوکارهای حضور شرکت های صنعتی و دانش بنیان کشور در زنجیره های ارزش منطقه ای"، صبح روز پنج شنبه 26 مهرماه به همت اندیشکده توسعه‌ صادرات ایران و بنیادملی نخبگان به صورت حضوری در محل خانه اندیشه ورزان و مجازی در بستر اسکای روم برگزار گردید.
در این نشست دو موضوع "چالش های صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه: نگاهی به اکمال تجاری کشورهای منطقه" توسط دکتر علی سرخوش سرا، دکتری علوم اقتصادی و موضوع "نقش دولت ها در تقویت زنجیره ارزش منطقه ای با تمرکز بر اتحادیه آسه.آن و کشورهای بریکس" توسط آقای امیرحسین عرب پور پژوهشگر اندیشکده دیپلماسی اقتصادی ارائه شد.
در بخش اول ارائه ها، ابتدا دکتر سرخوش سرا ارائه خود را آغاز کردند و ضمن توضیح مدل جاذبه در جریان های تجاری، نکاتی در مورد وضعیت تجارت ایران با همسایگان بیان کردند. ایشان در طول ارائه خود به سه محور روند صادرات ایران به کشورهای همسایه طی بیست سال اخیر، مشکلات و موانع افزایش سهم بازاری محصولات صادراتی موجود در کشورهای همسایه و راهکاری های اجرایی افزایش سهم بازاری محصولات صادراتی موجود در کشورهای همسایه پرداختند.
در نمودار واردات کشورهای همسایه، بزرگترین واردکنندگان همسایه، روسیه، امارات متحده عربی، ترکیه و عربستان هستند که این 4 کشور، 75 درصد حجم واردات پانزده کشور همسایه ما را به خود اختصاص داده اند. این درحالیست که سهم ایران از واردات کشورهای مذکور ناچیز (حدود 1.5 درصد) است و اندازه بازار کشورهایی که سهم ایران از واردات آنها بالاست (افغانستان،عراق،ترکمنستان و ارمنستان)، کوچک است.
ایشان سپس به بررسی ترکیب وارادات، شرکای تجاری، ترکیب واردات از ایران و روند واردات از ایران طی سال های 2010 تا 2019 برای هر کدام از پانزده کشور همسایه ایران پرداختند. می توان فهمید که سهم ایران از صادرات محصولات مختلف بویژه صادرات صنعتی بسیار پایین است. حال آنکه بازار بزرگی در اطراف ایران، بویژه در 15 کشور همسایه وجود دارند که اگر متناسب با پتانسیل های اقتصاد ایران از آن بهره برداری می شد، امروزه میزان صادرات بسیار بیشتر از چیزی می شد که در وضعیت فعلی محقق شده است.
ایشان در ادامه به بیان چالش های صادرات به کشورهای همسایه پرداختند. ایشان مشکلات صادرات را در سه موضوع آسیب های صادرات کشور (اعم از آسیب های مقید کننده در محیط بین الملل، آسیب های محیط کسب و کار داخلی و آسیب های درون بنگاهی)، آسیب های صادرات به همسایگان (اعم از عراق و افغانستان و پاکستان، ترکیه، کشورهای عربی، کشورهای شوروی سابق) و مشکلات صادرات کالایی (اعم از مشتقات نفتی، صنایع غیرفلزی، صنایع غذایی، محصولات کشاورزی، خدمات فنی مهندسی، محصولات پیچیده) دسته بندی کردند و حول هر کدام توضیحات ارائه کردند.
در ادامه آقای عرب پور ارائه خود را آغاز کردند و در ابتدا مقدمه ای از مفهوم زنجیره های ارزش جهانی بیان کردند. بر اساس آمار سازمان تجارت جهانی بیش از نیمی از تجارت دنیا در قالب زنجیره های ارزش جهانی صورت می گیرد. اما تحولاتی مانند عملکرد اقتصاد جهانی پس از همه گیری کووید-19، حمله روسیه به اوکراین، افزایش قیمت های منابع طبیعی و تورم جهانی و نگرانی های اساسی در مورد جهانی سازی، زنجیره های ارزش جهانی را به سمت و سوی منطقه گرایی سوق داده است. از لحاظ علمی نیز تعداد مقالات و گزارش های مرتبط با زنجیره های ارزش منطقه ای افزایش پیدا کرده است.
ایشان پیدایی و رواج مفهوم زنجیره ارزش جهانی را ناشی از گسترش و تعمیق فرآیند جهانی شدن و وابستگی های متقابل اقتصادی و انقلاب اطلاعاتی در دوران پس از جنگ سرد دانستند که باعث شد مراحل مختلف فرآیند تولید و عرضه کالا و خدمات در کشورهای مختلف صورت گیرد. هم چنین در ادامه به منحنی لبخند در زنجیره های ارزش اشاره کردند که نشان دهنده فعالیت های مختلف تولید با ارزش افزوده متفاوت است.
آقای عرب پور در ادامه به توضیح منطقه گرایی و سیر تحولات آن از جنگ سرد تا به امروز پرداختند. در دل این منطقه گرایی، زنجیره های ارزش منطقه ای (RVCs) به وجود آمدند. RVC به وضعیتی اطلاق می شود که در آن دو یا چندکشور عضو یک منطقه خاص به طور مشترک در تولید برای یک کشور دیگر یا برای خودشان درگیر هستند.

۱۵:۳۴

ایشان در ادامه با اشاره به چارچوب های مفهومی جدید در تحقیقات زنجیره ارزش منطقه ای، محورهای نقش پیمان ها یا ابتکارات منطقه ای در توسعه RVC، نقش سیاست های دولت در توسعه RVC، نسبت RVC و سیاست های ارتقای کشورهای نوظهور(چین و برزیل و ...)، نقش RVC در رشد مناطق کمتر توسعه یافته، اثر تحولات جهانی و موج های ملی گرایانه بر RVC و مبانی منطقه گرایی و زنجیره ارزش منطقه ای را در این حوزه نام بردند.
آقای عرب پور در ادامه به بیان اثر متقابل پیمان های منطقه ای و RVC پرداختند و اضافه کردند: تعداد موافقت نامه های تجارت ترجیحی در حال افزایش است؛ بطوری که از 50 مورد در سال 1990 به نزدیک 280 مورد در سال 2015 افزایش یافته است. ایشان در ادامه، به دو توضیح دو تجربه بین المللی در این زمینه، یعنی آ.سه.آن و بریکس پرداختند.
اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا یا آ.سه.آن در سال 1967 توسط تایلند، اندونزی، مالزی، سنگاپور و فیلیپین تاسیس شد و پس از دوره های از تکامل سیاست صنعتی از صنعتی سازی جایگزین واردات و سپس رشد صادرات محور تا تمرکز بر تعمیق مشارکت GVC، به عنوان یکی از پویاترین مناطق اقتصادی در جهان ظاهر شده است. از مهمترین اقدامات آ.سه.آن در ایجاد و توسعه زنجیره های ارزش منطقه ای، مشارکت کسب و کارهای کوچک و متوسط در زنجیره های ارزش و تمرکز بر صنایع الکترونیک، تجهیزات پزشکی و خودرو و تولید قطعات آن است.
در ادامه حاضرین نقطه نظرات و سوالات خود را مطرح کردند و مباحث مختلفی اعم از محور بودن بعضی از کشورها در شکل گیری زنجیره های ارزش منطقه ای، ویژگی های این کشورها و منطقه ای بودن مقوله توسعه رد و بدل شد.
ایشان سپس به بیان گروه بریکس پرداختند. شکل گروه بریکس تبلور خواسته جهان جنوب در انتقاد از نظم جهانی فعلی است. ده کشور عضو بریکس حدود 40 درصد از تولید و صادرات نفت خام و یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می دهند. ایشان سپس به اهمیت عضویت ایران در بریکس اعم از عدم حضور اروپا و آمریکا در آن، تعریف ارز مشترک، پیگیری نظم جدیدی در عرصه اقتصادی و سیاسی پرداختند.
ایشان در ادامه به زمینه های ایجاد زنجیره ارزش بریکس و ایجاد کنسرسیوم ها اشاره کردند که مواردی شامل کنسرسیوم انرژی، کنسرسیوم پتروشیمی و پالایشگاه، کنسرسیوم هوافضا، کنسرسیوم زیرساخت و ابنیه، خدمات مالی و تبادلات بانکی یکپارچه و ... می شود.
در پایان نیز به پیشنهادهای سیاستی در چهار دسته، اقدام به تقویت حضور در زنجیره های ارزش بین المللی و کاهش هزینه های تحریمی، طراحی و پیاده سازی مدل مطلوب از دیپلماسی تجاری جهت نیل به جایگاه اول اقتصادی منطقه، تبدیل شدن به قطب تجاری و ترانزیتی منطقه و اقدام به کشت و دامپروری فراسرزمینی در محصولات زراعی و دامی استراتژیک با اولویت منطقه آسیای مرکزی، آمریکای جنوبی و آفریقا پرداختند.

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام

کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۱۵:۳۶

۱۶ آبان ۱۴۰۳

نشست ششم "سازوکارهای حضور شرکت‌های صنعتی و دانش‌بنیان در زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای"

ارائه ها:

ظرفیت های آسیای جنوبی برای ایجاد زنجیره های ارزش منطقه ای

دکتر هادی طالبیان مقدممدیرکل دفتر شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران

تبادلات ارزی در زنجیره های ارزش منطقه ای

محمدمهدی پاک پرورمدیر ارشد توسعه کسب و کار شرکت پایا پای رانک

پنج شنبه ۲۴ آبان ماه، ساعت ۸ تا ۱۱ صبح

تهران، خیابان ستارخان، خیابان شهید دکتر حبیب الله، تقاطع خیابان شهید سروش (یکم) پلاک ۹۶، پژوهشکده مطالعات فناوری

به محل برگزاری جلسه توجه فرمایید

علاقمندان به شرکت حضوری در این جلسات میتوانند با شماره 09193673287 تماس حاصل نمایند.

لینک حضور در نشست به صورت مجازی:https://www.skyroom.online/ch/ited/ited

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام

کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۱۴:۳۵

۱۱ آذر ۱۴۰۳

اندیشکده توسعه صادرات ایران

نشست ششم "سازوکارهای حضور شرکت‌های صنعتی و دانش‌بنیان در زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای"

ارائه ها:

ظرفیت های آسیای جنوبی برای ایجاد زنجیره های ارزش منطقه ای

دکتر هادی طالبیان مقدم مدیرکل دفتر شبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران

تبادلات ارزی در زنجیره های ارزش منطقه ای

محمدمهدی پاک پرور مدیر ارشد توسعه کسب و کار شرکت پایا پای رانک

پنج شنبه ۲۴ آبان ماه، ساعت ۸ تا ۱۱ صبح

به محل برگزاری جلسه توجه فرمایید

علاقمندان به شرکت حضوری در این جلسات میتوانند با شماره 09193673287 تماس حاصل نمایند.

لینک حضور در نشست به صورت مجازی: https://www.skyroom.online/ch/ited/ited

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام کانال اندیشکده: @ited_channel روابط عمومی: @ITED_ThinkTank

بسمه تعالی

گزارش برگزاری نشست ششم هیئت اندیشه ورز سازوکارهای حضور شرکت های صنعتی و دانش بنیان کشور در زنجیره های ارزش منطقه ایتدوین: علیرضا مجیری
ششمین نشست و آخرین نشست از فاز اول سلسله نشست های هیئت اندیشه ورز "سازوکارهای حضور شرکت های صنعتی و دانش بنیان کشور در زنجیره های ارزش منطقه ای"، صبح روز پنج شنبه ۲۴ آبان ماه به همت اندیشکده توسعه‌ صادرات ایران و بنیادملی نخبگان به صورت حضوری در محل پژوهشکده مطالعات فناوری و مجازی در بستر اسکای روم برگزار گردید.
در این نشست دو موضوع "ظرفیت های آسیای جنوبی برای ایجاد زنجیره های ارزش منطقه ای" توسط دکتر هادی طالبیان مقدم، مدیرکل دفترشبه قاره هند سازمان توسعه تجارت ایران و موضوع "تبادلات ارزی در زنجیره های ارزش منطقه ای" توسط آقای محمدمهدی پاک پرور مدیر ارشد توسعه کسب و کار شرکت پایاپای رانک ارائه شد.
ارائه اول را دکتر طالبیان مقدم آغاز کردند و ابتدا به بیان عوامل تاثیر گذار بر تجارت پرداختند. علاوه بر حقوق تجارت، تعرفه ها، مدل مالی و پولی، مشوق ها که بر تولید، عرضه و تجارت فرامرزی یک محصول خاص تأثیر می گذارند، ظرفیت تامین داخلی کشور، تقاضای موثر بازار منطقه ای و بین المللی، لجستیک و حمل و نقل، عملیات بندر، رویه های گمرکی، ترجیحات مشتری، استاندارها، اِطلاعات و ترویج محصولات، بازاریابی، سرمایه گذاری داخلی و فرامرزی، رقابت و زنجیره ارزش بر تجارت تاثیر می گذارند.
ایشان در ادامه به موضوع ظرفیت زنجیره های ارزش منطقه ای در آسیای جنوبی پرداختند و بیان داشتند: منطقه جنوب آسیا به طور سنتی از نظر اتصال و یکپارچگی تجاری عقب مانده است. بانک جهانی در سال ۲۰۱۹، این منطقه را در زمره پایین ترین یکپارچگی مناطق جهان گزارش می دهد. در حال حاضر تجارت درون منطقه ای در جنوب آسیا کمتر از ۳٪ است.جهت بهبود و تقویت همکاری، کارهایی با تشکیل بلوک های منطقه ای مانند انجمن همکاری های منطقه ای آسیای جنوبی (SAARC) و اجرای توافقنامه تجارت آزاد جنوب آسیا (SAFTA) در سال ۲۰۰۴ انجام شد‌. اما به دلیل اختلافات سیاسی و دیپلماتیک متعدد بین اعضای توافقنامه تجاری هرگز از پتانسیل آن استفاده نشده است.
ایشان بر دو سوال تمرکز داشتند که آیا زنجیره‌های ارزش منطقه‌ای (RVC) می‌توانند در آسیای جنوبی توسعه یابند و آیا این منطقه برای این توسعه آماده است؟ ایشان به بررسی چندین عامل مؤثر بر توسعه زنجیره‌های ارزش در این منطقه پرداختند.از جمله این عوامل، رشد اقتصادی کشورهای منطقه، به ویژه بنگلادش، است که در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت‌های چشمگیری بوده و می‌تواند همکاری‌های اقتصادی را تقویت کند. همچنین، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی هند و نهادهای بین‌المللی در بهبود حمل و نقل و لجستیک شرایط بهتری برای تجارت فراهم کرده است. توسعه زیرساخت‌های چندوجهی و تسهیل تجارت مرزی نیز به کاهش هزینه‌های تجاری و افزایش حجم تجارت کمک می‌کند. تجربه‌های ناشی از پاندمی COVID-19 نیز بر اهمیت زنجیره‌های ارزش محلی و نزدیک بودن مراکز تولید تأکید کرده است.
با این حال، چالش‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد. اختلافات سیاسی و دیپلماتیک، به ویژه تنش‌های بین هند و پاکستان، می‌تواند مانع همکاری‌های اقتصادی شود. نارسایی‌های زیرساختی و لجستیکی همچنین نیاز به بهبود دارند تا تجارت درون‌منطقه‌ای بهینه شود. علاوه بر این، سطح پایین سرمایه‌گذاری‌های خارجی مستقیم (FDI) به عنوان یک مانع جدی برای توسعه زنجیره‌های ارزش مطرح است. در نهایت، کشورهای منطقه باید اراده سیاسی قوی برای همکاری و رفع موانع موجود داشته باشند.

ادامه در بخش دوم

۵:۲۴

در ادامه آقای پاک پرور ارائه خود را شروع کردند به موضوع تبادلات ارزی در زنجیره های ارزش منطقه ای پرداختند. تمرکز ارائه بر نظامات فعلی ارزی کشور و محدودیت و اقتضائات آن و تاثیرش بر شکل گیری زنجیره ها بود. باید بدانیم بواسطه تحریم ها وارد کننده و صادرکننده در کشور درگیر چه محدودیت ها و اقتضائاتی هستند و بانک مرکزی و حاکمیت چگونه آن را کنترل می کند.
ایشان سپس به بیان نقاط اثر تحریم ها پرداختند. نقاط اثر تحریم را می توان در ۴ دسته محدودی حساب های رسمی، قطع روابط کارگزاری کلاسیک، محدود کردن دسترسی به پیام رسان سوئیفت و SDN List Related Transactions طبقه بندی کرد.ایشان همچنین پرداخت‌ها را به دو دسته تجاری و غیرتجاری تقسیم کردند. ذینفعان پرداخت‌های تجاری معمولاً شرکت‌ها و نهادهای دولتی هستند، در حالی که پرداخت‌های غیرتجاری شامل انتقالات مالی مهاجران می‌شود. با حدود ۵ میلیون مهاجر افغانی، حجم این انتقالات به حدود ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد. عدم وجود ساختار مناسب برای ساماندهی این پرداخت‌ها منجر به استفاده از سازوکارهای غیررسمی و افزایش هزینه‌ها و عدم شفافیت شده است.آقای پاک‌پرور تأکید کردند که به جای انتخاب سازوکارهای غیررسمی، باید شبکه‌های پرداخت ارز رسمی و روش‌های پایاپای میان کشورها احیا شود. همچنین، در زمینه پرداخت‌های غیرتجاری، به جای تلاش‌های پیچیده حاکمیتی، می‌توان از راه‌حل‌های ساده‌تری مانند اتصال اپلیکیشن‌های خصوصی استفاده کرد.
ایشان در ادامه افزودند که پیگیری سازوکار راهبر- تراستی در نظام ارزی ما باعث عدم انطباق نقشه ارزی و تجاری کشور شده است. مثلا با برزیل مراودات کالای اساسی داربم، ولی با ذینفع برزیلی با درهم تسویه می کنیم. در روسیه نیز این اتفاق قابل مشاهده است و تقریبا ۶۰ درصد تجارت ما قابلیت پایاپای با روبل و ریال داشته است؛ در حالی‌که ۴۸٪ درهم توسط بانک مرکزی تخصیص داشته است.در پایان، ایشان به فرآیندهای فعلی نظام ارزی کشور و بازیگران آن اشاره کردند و به ضرورت ایجاد پلتفرم‌های جدید برای تسهیل پرداخت‌های خرد منطقه‌ای که روشی برای پرداخت حوزه غیرتجاری است، پرداختند. این پلتفرم‌ها می‌توانند به کاربران امکان دهند از کیف پول‌های الکترونیکی چند ارزی استفاده کنند و در عین حال از تحریم‌ها در امان باشند.پایان/

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام

کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۵:۲۵

۱۹ آذر ۱۴۰۳

گزارشی تحلیلی از BCG.pdf

۹۰۲.۶۹ کیلوبایت

بررسی کریدورها به عنوان دالان های توسعه ای؛ بر اساس گزارشی از گروه مشاوره بوستون

تحلیل و ترجمه:

محمدعلی مسگریکاندیدای دکتری رشته مدیریت فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران و پژوهشگر اندیشکده توسعه صادرات ایران
#گزارش_تحلیلی

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۹:۳۴

اندیشکده توسعه صادرات ایران

گزارشی تحلیلی از BCG.pdf

«کریدور را باید به نگاه دالان توسعه ببینیم»

اکنون در برهه ای از زمان قرار داریم که کریدورهای توسعه ای در حال گسترش است و هم اکنون آثار آن نیز در سطح منطقه ای و جهانی قابل مشاهده است. موضوع کریدورها از گذشته حائز اهمیت و مورد توجه بوده است. هرچند که در ایران خیلی دیر به اهمیت آن پی برده شده است. چراکه حتی اگر در بحث ترانزیت نیز بخواهیم به نتیجه برسیم، چاره ای نداریم که موضوعی بزرگتر از ترانزیت و حمل و نقل، یعنی پیوستن به کریدورها را در نظر داشته باشیم.

با توجه به اهمیت بحث کریدورهای توسعه ای و با در نظر گرفتن تحولات ژئوپلیتیکی و اقتصادی در سطح منطقه و دنیا، گزارشی از گروه مشاوره بوستون (BCG)، تحت عنوان «حمایت‌گرایی، پاندمی، جنگ و آینده تجارت» ترجمه شده است که به طور مفصل آینده تجارت جهانی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد و با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین، و نزاع های اقتصادی – سیاسی آمریکا و چین، بیان می دارد که دنیا در حال چند قطبی شدن است و شریان های توسعه ای و اقتصادی کشورها در حال دگرگونی و تغییر مسیر هستند. بدین صورت که تا سال 2031 سهم کریدورهای جنوبی در مقایسه با کریدورهای شمالی، در حال افزایش خواهد بود. بنابراین با مطالعه این گزارش بیشتر به اهمیت تغییر در نگرش و رویکردهای کلان سطح ملی و بنگاهی پی خواهیم برد.

️ دانلود فایل کامل گزارش تحلیلی

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۹:۳۴

۱۵ دی ۱۴۰۳

عهد مقاومتبیانیه اندیشه‌ورزان در تداوم راه مقاومت
ایده مقاومت، پیشینه‌ای دارد به قدمت تاریخ. در هر زمان که مردم آزاده‌ای در برابر ستم، زورگویی و استکبار ایستاده‌اند. هر کجا که دلبستگان حق و عدالت، در دوراهی السله و الذله، اولی را انتخاب کرده‌اند. مقاومت ایمان است.
ایمان به حرکت. به برکت داشتن حرکت.اعتقاد به قیام است، مثنی یا فرادا. ایمان به وعده الهی است که «الذین جاهدوا فینا، لنهدینهم سبلنا». و مقاومت هر بار به شکلی و طریقی تجلی می‌کند. روزگاری در تبر ابراهیم، در عصای موسی، در خون حسین، در کلام روح‌الله، دستان قاسم و بیان نصر‌الله و اینک در چوب‌دستی یحیی.چوب دستی یحیی سنوار، تجلی تام مقاومت است.
مردی که یارای ایستادنش نیست، زخمی، بر خاک نشسته‌. اما تسلیم‌ناپذیر در رویارویی با دشمن تا بن دندان مسلح. پهلوانانه با هرآنچه که در دست دارد، به مقاومت بر می‌خیزد. سنوار به ضرب و زور چوب دستش نمی‌اندیشد. او ایمان دارد که عصا، اژدهایی خواهد شد و عاقبت طومار ستم و استکبار را در هم خواهد پیچید، اگر پروردگار بخواهد. چوب دستی، فریاد دعوت سنوار است. می‌گوید آی دلبستگان راه حق! به‌پاخیزید.
از عقال عقل معاش‌اندیش به‌درآیید. قدم در راه نهید و هر آن کار که می‌شود انجام دهید و از بیش و کم آن میاندیشید، که خداوند است که یزدکم قوه الی قوتکم.
ما، اهالی زیست‌بوم اندیشه‌ورزی ایران، به طنین دعوت تاریخی طلایه‌داران مقاومت لبیک می‌گوییم. قدس مقدس، شاهد تاریخی مقاومت پیامبران و مومنان، و عرصه اصلی معاصر مواجهه با استکبار را تنها نخواهیم گذاشت. به هر بضاعت و هر وسیله. خواه روایت میدان نبرد و دیپلماسی، خواه تبیین فلسفه و جامعه‌شناسی مقاومت، خواه ارتباط با متفکران عرب و مسلمان منطقه و خواه کمک به حاکمیت برای اخذ تصمیمات درست در قبال مقاومت. و در کنار همه این‌ها، با ترویج آرمان و گفتمان مقاومت.
از تمام دوست‌داران حق و عدالت دعوت می‌کنیم که دل قوی دارند. قدم در قدم‌گاه قهرمانان مقاومت بگذارند. و برای ظهور حقیقت مطلق، هر آن چیز که می‌توانند، انجام دهند. که آن مرد عزیز گفت: فقط انسان‌های ضعیف به اندازه امکاناتشان کار می‌کنند.

فهرست امضاکنندگان بیانیه

بیانیه عهد مقاومت توسط جمعی از اندیشه‌ورزان و اندیشکده‌ها (من جمله اندیشکده توسعه صادرات ایران ) امضا شده و در بخشی از اختتامیه دومین جایزه ملی سیاست‌گذاری قرائت شد.

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_ThinkTank

۲۰:۳۱

۲۳ بهمن ۱۴۰۳

انجمن علمی مدیریت فناوری و نوآوری با همکاری اندیشکده توسعه صادرات ایران (اتصا) دانشگاه علم و صنعت ایران برگزار می‌کند:

«نشست تخصصی»:جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در نظم آینده اقتصاد جهانی

با حضور:- دکتر مهدی رزم آهنگ عضو هیئت علمی و مدیر گروه اقتصاد بین‌الملل مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی
- دکتر امیر ذاکریعضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران و مدیر اندیشکده توسعه صادرات ایران

محورهای نشست:

بررسی نقش تاریخی ایران در عرصه بین‌الملل و تأثیر تحریم‌ها

تحلیل چندبُعدی (حقوقی، اقتصادی، سیاسی و ژئوپلتیک) از امکان‌پذیری احیای این نقش

سقف انتظار از مذاکره و توافق؛ مسیر تعامل با غرب

دو راهی پیش‌رو: ادامه فرسایش قدرت اقتصادی یا بازتعریف جایگاه ایران؟

سه‌شنبه ۳۰ بهمن ماه ۱۴۰۳

از ساعت ۱۶ تا ۱۸

سالن جلسات دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت (طبقه ۴) – دانشگاه علم و صنعت ایران

مهم:حضور برای تمامی علاقه‌مندان آزاد است، فقط ثبت‌نام در لینک زیر برای حضور الزامی است:‌

https://survey.porsline.ir/s/C61AuTo

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۱۸:۴۵

۶ اسفند ۱۴۰۳

#گزارش_تصویری
نشست تخصصی «جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در نظم آینده اقتصاد جهانی»

۳۰ بهمن ماه ۱۴۰۳

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۸:۳۰

اندیشکده توسعه صادرات ایران

تصویر

گزارش نشست تخصصی « جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در نظم آینده اقتصاد جهانی»

این نشست در روز سه شنبه ۳۰ بهمن ماه با حضور دکتر رزم آهنگ عضو هیات علمی مرکز پژوهشهای مجلس به عنوان ارائه دهنده، دکتر ذاکری عضو هیات علمی دانشکده مدیریت اقتصاد و مهندسی پیشرفت و مدیر اندیشکده توسعه صادرات ایران به عنوان میزبان و با حضور جمعی از دانشجویان و محققین دانشگاه برگزار گردید.

در این نشست دکتر رزم آهنگ در سه بخش به بیان طرح خود در خصوص نحوه مواجهه با تحریم پرداخت؛ ابتدا در خصوص نحوه رسیدن به مسئله و صورت بندی آن، سپس در خصوص مقدمات اصلی بحث و در نهایت نتایجی که از بحث در خصوص آینده اقتصاد ایران در نسبت با مناسبات بین المللی قابل استنباط است. ایشان ایده محوری طرح را این دانست که زیست نفتی ایران (به معنای صادرات نفت و تامین غذا و ماشین آلات صنعتی با ارز حاصله) حتی در صورت امکان پذیر بودن رفع تحریم‌ها دوباره احیا نخواهد شد، دلیل آن هم عدم نیاز آمریکا به نفت ایران و همچنین استفاده غرب و آمریکا از ابزار محدودسازی صادرات نفت ایران برای مقابله با توسعه اقتصادی چین است.

در خلال مباحث فوق دکتر ذاکری نیز برخی ابعاد طرح را برای همفکری و تدقیق مورد بحث قرار داد. وی با تقدیر از اینکه بحث ارائه شده دارای ساختار علمی مدون و قابل تعمق و بررسی هست، در خصوص جایگاه فروش نفت در اقتصاد بین الملل صنعتی و همچنین مقایسه میان آثار مثبت تحریم بر تقویت انگیزه‌ها و بن‌مایه‌های تولید درون‌زا در کشور و همچنین آثار منفی آن از طریق تخریب فضای اقتصاد کلان و کاهش ارتباطات بین المللی بنگاه‌ها نکات و سوالاتی مطرح کرد.

در پایان نیز حاضرین به طرح سوالات و ایده های خود پرداختند و خواستار تداوم این نشست‌ها شدند.

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۸:۳۱

۱۷ اسفند ۱۴۰۳

ارائه درس بین المللی شدن نوآوری در دانشگاه علم و صنعت ایران

درس «بین المللی شدن نوآوری» برای دومین سال متوالی در قالب درس مباحث منتخب دکتری رشته های مدیریت تکنولوژی و سیاست گذاری علم و فناوری در ترم بهمن 1403 در دانشکده مدیریت اقتصاد و مهندسی پیشرفت توسط آقای دکتر امیر ذاکری ارائه میشود.

هدف از این درس آشنایی دانشجویان با یکی از روندهای تحقیقاتی جدید در حوزه نوآوری، کسب و کار و تجارت / همپاشدن با تحقیقات جدید است و در خلال درس تلاش میشود دانشجویان سیر حرکت از «تئوریهای علمی و روندهای تحقیقاتی» به «مسائل واقعی کشور» را در حوزه ابعاد بین المللی نوآوری تمرین کنند.

این درس در دو بخش آموزشی (ارائه استاد) و پژوهشی (ارائه دانشجویان) سازماندهی شده است.

سرفصل های اصلی بخش اول درس عبارت است از: کلیات بین المللی شدن نوآوری؛ مفاهیم و مدلهای سرمایه گذاری خارجی با تاکید بر الگوهای مختلف اتکا به آن، جذب سرمایه گذاری خارجی در حوزه فناوری؛ جایگاه نوآوری در بدنه دانشی کسب و کار بین الملل و روندهای جدید آنهمچنین در بخش پژوهشی، روندهای جدید این حوزه شامل بین المللی شدن نوآوری و نقش کشورهای در حال توسعه/اقتصادهای نوظهور؛ شرکتهای بازارهای نوظهور (EMF) و نوآوری؛ بین المللی شدن نوآوری و تحول دیجیتال؛ شرکتهای خطرپذیر بین الملل (INV/BG) ؛ موجهای ملی گرایی/ منطقه گرایی فناورانه/ جنگ سرد فناوری؛ بین المللی شدن نوآوری و شرکتهای فناور کوچک و متوسط (دانش بنیان)؛ دیپلماسی علم و فناوری؛ سیاستهای دولت در حوزه بین المللی شدن نوآوری؛ و بین المللی شدن نوآوری و گردش نخبگان (متخصصان غیرمقیم) با مشارکت دانشجویان دکتری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۸:۲۴

۳ فروردین

جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در نظم آینده اقتصاد جهانی.mp3

۰۱:۳۹:۵۱-۵۳.۹ مگابایت

صوت نشست تخصصی «جانمایی جدید و بازتعریف نقش ایران در نظم آینده اقتصاد جهانی»

۳۰ بهمن ماه ۱۴۰۳

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۱۸:۲۳

۸ فروردین

باسمه تعالی

مهمترین چالش اقتصاد ایران؛ ضعف داخلی یا تحریم؟
به نقل از خبرگزاری ایرنا

بخش اول

این سوال که «گسترش فقر و کوچک شدن اقتصاد ایران از دهه 90 به بعد، آیا نتیجه تحریم است؟»، بدون تردید از بزرگترین چالشهایی است که ذهن مردم و نخبگان را به خود واداشته و در سطح مردم و نخبگان محل بحث بوده است. عده ای «تحریم و فشارهای خارجی» را در افول اقتصاد ایران عامل اصلی میدانند و عده ای در مقابل، عامل اصلی را «ناکارآمدی و ضربه پذیری» اقتصاد ایران میدانند.

گروه اول استدلال میکنند که تحریمهای شدید و استثنایی علیه ایران اعمال شده است که در ادامه تحریمهای قبلی، مختصر رمق باقیمانده در اقتصاد را از ناحیه سرمایه گذاری و تجارت خارجی و مراودات بین المللی، نابود کرده است. با هر موج تحریمی دیگر نیز اقتصاد دچار یک شوک خارجی و افول مجدد میشود. گروه دوم معتقدند اقتصاد ایران مستقل از تحریم، از اشکالات ساختاری ناشی از دولتی بودن و وابستگی زیاد به نفت و مناسبات رانتی برخاسته آن از جمله بروکراسی شدید و اتلاف منابع و عدم استفاده از فرصتها، رنج میبرد و تا این اشکالات مرتفع نشود، رفع تحریم چندان گرهی باز نخواهد کرد.

واقعیت این است که استدلال هر دو گروه نقاط قوتی دارد. معمولا ساده ترین پاسخها در برابر این پرسش که کدام عامل مهمتر است تحریم یا ضعف داخلی؟ این است که بگوییم: هر دو! اما معلوم است که از دل این پاسخ، نظم ذهنی و مبنایی برای اولویت بندی مسائل برای علاج مشکلات حاصل نمیشود. برای پاسخ به سوال ابتدایی، سکانسی از فیلم معروف فارِست گامپ (محصول دهه 90 میلادی آمریکا) را به یاد بیاوریم! شخصیت اصلی فیلم (فارست)، ازکودکی دچار ضایعه ای بوده و با کمک یک اسکلت فلزی که به پایش متصل است، قدم بر میدارد. در سکانس مورد نظر، فارست ناچار به فرار از دست نوجوانان نابابی که قصد آزار او را دارند میشود و در خلال دویدن برای رهایی از آنها، اسکلت کمکی در هم میکشند و توانایی او در دویدن آشکار میشود. در ادامه فیلم این استعداد دویدن، بیشتر هم خود را نشان میدهد. اقتصاد ایران دچار ضایعه و ضعف ساختاری است، این ضعف در شرایط وجود «اسکلت کمکی» چندان آشکار نشده بود، اما همزمان با اینکه با فشار خارجی این اسکلت مصنوعی از کار افتاده است، آسیب اقتصاد خود را آشکار کرده است مانند قدمهای کج و معوجی که فردی که پای مصنوعی را کنار گذاشته در ابتدا برمیدارد و اگر مجبور به دویدن شود نیز حتما زمین میخورد. البته این فرصت برای این فرد وجود دارد که اگر دوره راه رفتن مستقل از امکانات مصنوعی را به سلامت بگذراند، استعدادهای ذاتی خود را کشف کرده و به کار گیرد.

از منظر این مثال، هرچند نمیتوان به هیچ وجه فشار تحریم بر اقتصاد را پوشاند و یا کم اثر جلوه داد، ولی نکته مهمتر این است که این فشار به دلیل وجود آسیبهای ساختاری در اقتصاد ایران موثر واقع شده است. حال در نتیجه ترکیب شدن فشار بیرونی و ضعفهای درونی، ما دچار یک شکست اقتصادی شدیم. باید دید چاره کار چیست؟ آیا با یک نگاه دم دستی‌تر، باید فعلا با کاهش فشار خارجی زمان خرید برای تجدید قوای این اقتصاد زمین خورده تا بعدا بتواند با توانایی بیشتر به رفع اشکالاتش بپردازد؟ و یا میتوان با یک نگاه آرمانی، از این فرصت برای علاج مشکل ریشه‌ای تر یعنی رفع ضعف ساختاری اقتصاد بهره برد تا به یک قوام و ثبات در برابر هر تلاطم خارجی دست یابیم؟

علت گرایش گروه اول به راه حل دم دستی، این است که مناسبات «اقتصاد و تجارت بین الملل» را بر توان اقتصادی کشورهایی همچون ایران حاکم میدانند و معتقدند خارج از مراودات رسمی تجاری و مالی خارجی، کشوری نمیتواند قدرتمند شود. در مقابل، گروه دوم نیز بازگشت به حالت قبل از تحریم و رفع تحریمهای وضع شده را اساسا شدنی نمیدانند، زیرا اولا تحریمها ساختار قانونی بسیار محکم و بهم تنیده‌ای دارد و ثانیا منطق ایجاد و تداوم آن نوعی توازن قدرت بلندمدت میان ایران و غرب است. ضمن اینکه برخی معتقدند زیست نفتی و تامین مایحتاج مردم و صنعت از محل فروش نفت (الگوی ساده شده تامین نیاز ارزی کشور قبل از تحریم)، اساسا با تغییرات بوجود آمده در اقتصاد جهانی دیگر برای ایران در دسترس نیست و محقق نخواهد شد.

۹:۲۱

بخش دوم

نگاه نگارنده این است که «تحریم» هرچند ابتدائا نباید مورد استقبال قرار گیرد، ولی وقتی در مصاف قدرت کشور با رقبای متخاصمش، بر کشور تحمیل شد، باید به چشم فرصتی هرچند چالش برانگیز، برای خلاص شدن از ضعفهای داخلی به آن نگاه کرد. اگر تحریم به بهای اتکای اقتصاد ایران به مولفه های درونی قدرت خود تمام شود، به هزینه های جدی که بر مردم و دولت تحمیل کرده است، می ارزد (مانند آشکار شدن استعداد دویدن فارست بعد از شکسته شدن اسکلت فلزی). به بیان دیگر شاید حتی اگر این فشار تحریمی وارد نمیشد، اقتصاد ایران، در مسیر قبل (یعنی رشد کُند در سایه اتکا به نفت و فروش نفت در نظم حاکم بر جهان) به رشد درون‌زا و قابل توجه نمیرسید. پس مصداق همان امر مکروهی است که ممکن است خیری در آن نهفته باشد (عَسَى أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ، 216 بقره)البته اگر بخواهیم همچنان از سکانس فیلم فارست گامپ وام بگیریم، فارست صرفا با دویدن روی پای خود نمیتواند چندان از آسیب ماشینی که رقبایش بر آن سوار هستند و او را تعقیب میکنند، در امان بماند! لذا ایران نیاز به ساوزکارهای قدرت جمعی (یک ماشین قدرتمند) دارد و باید تبدیل به یک قدرت منطقه ای در ابعاد اقتصادی و سیاسی و فرهنگی و نظامی شود.

اما حرکت اقتصاد ایران بر مدار مولفه های درونی قدرت خود الزامات متعددی هم در سطح اقتصاد و هم در سطح اداره دولت و حوزه فرهنگی و اجتماعی دارد.

اول، ایجاد این باور مشترک میان حاکمان که کُرنش با غرب با هدف رفع تحریم نمیتواند استراتژی اصلی اقتصاد ایران باشد، هرچند حتما به عنوان تاکتیک در مواقع نیاز باید استفاده شود. باید دقت شود همزمان با جاافتادن این نگاه در سطح حاکمان و نخبگان، کشور از یک دوگانه غیرسازنده تحریم یا مذاکره خارج میشود. این دوگانه هرچند ابعاد متعدد و ریشه های تاریخی گسترده ای دارد که شاید به این راحتی قابل حذف نباشد، ولی با توجه به دو دستگی‌هایی که در سطح حاکمان و نخبگان ایجاد میکند باید برچیده شود. لازمه برچیده شدنش این است که نه معتقدین به خوداتکایی گروه مقابل را غربگرا بنامند و نه معتقدین به تعامل با نظامهای جهانی گروه دیگر را کاسب تحریم! بلکه هر دو گروه واقع بینانه بر این گزینه که رفع قطعی تحریمها فعلا اساسا در دسترس نیست و کشور باید به اتکای قدرت خود قوی شود و البته همزمان از هر فرصت برای تعامل با کشورهای غیرمتخاصم، استفاده هدفمند صورت گیرد.

دوم، بسیج همه جانبه همه منابع برای تحرک بخشی به اقتصاد کشور و رفع اشکالات ساختاری از طریق به بازی گرفتن همه جریانهای علاقمند و کنار گذاشتن تدریجی همه مناسبات رانتی. باید دقت شود در این نگاه، بخشهای مولدی که به دور از مناسبات رانتی به توسعه کشور کمک میکنند، باید ارزش و منزلتی بیش از جریانهای به ظاهر انقلابی ولی متکی به رانت و سوء استفاده از خلاهای اقتصادی کشور داشته باشند. به بیان دیگر محور اجماع باید «تولید ملی» باشد (و نه رقابتهای جناحی یا ظاهرگرایانه مذهبی) یعنی همان چیزی که مکرر رهبر انقلاب به آن تاکید داشته اند.

سوم، فشار اقتصادی بر مردم به شدت کار را بر طبقات نیازمند سخت کرده است و همزمان روحیه ناامیدی در قشر جوان و نوجوان روبه افزایش است. حرکت در مسیر تقویت اقتصاد داخلی به شدت نیازمند همراهی اجتماعی گسترده است که متاسفانه تا تحقق آن فاصله زیادی داریم و نیازمند رفع شکافهای بی اعتمادی موجود است.

چهارم، باید فرهنگ عامه مردم پشتیبان تولید و ارتباط موثر با هر دولت غیرمتخاصم باشد. این امر نیازمند تلاش مستمر توام با ریسک پذیری و خلاقیت است. ما هم در رواج روحیه سخت کوشی و مولد بودن دچار ضعفیم و هم در ارتباط موثر با سایر ملل برقرار کردن. باید نهادهای فرهنگی و اجتماعی این باور و بینش عمومی را اصلاح کنند. البته باور ما بر این است که هر گاه «پیمانه تلاش اهل ایمان پُر» شود و «مصلحت الهی اقتضا کند»، «ورق را برخواهد گرداند و برکات آسمان و زمین را نثارشان خواهد کرد».
امیر ذاکری ، مدیر اندیشکده توسعه صادرات ایران و عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران
https://www.irna.ir/news/85784991

اندیشکده توسعه صادرات ایران در: وب | لینکدین | بله | تلگرام
کانال اندیشکده: @ited_channelروابط عمومی: @ITED_Thinktank

۹:۳۳