البرز در سال ۱۲۸۵ شمسی در تهران متولد شد. مادرش را در سن دو سالگی از دست داد. در هفت سالگی وارد مدرسه قزاقخانه که در آن زمان روس­ها تأسیس کرده بودند، شد اما به دلیل اینکه فارغ التحصیلان این مدرسه می بایست به خدمت ارتش درمی­آمدند، با رضایت پدر و تغییر رشته، وارد کالج البرز شد.

پس از اخذ دیپلم در سال ۱۳۰۴ شمسی، به دلیل تسلط به زبان‌های انگلیسی و روسی به عنوان مترجم وارد وزارت مالیه (دارایی فعلی) شد. پس از مدتی به سبب بیماری برونشیت و بنابر تجویز پزشک به خوزستان منتقل گردید اما خواسته­های نامشروعی که خوانین محل در باب نحوه پرداخت مالیات داشتند، او را از خدمت در وزارت دارایی منصرف ساخت و با بازگشت به تهران، پس از مدتی به عنوان منشی شعبه اول به استخدام وزارت عدلیه درآمد.

بنا به درخواست پدر که آرزوی ازدواج تنها پسرش را داشت، در سال ۱۳۱۰ شمسی، با خانمی فهمیده و خداشناس بنام فخرالزمان ازدواج کرد اما با فوت پدر، سرپرستی خانواده‌ی بدون درآمد و چند نفره خود و پدر بر عهده او قرار گرفت.

به دنبال این شرایط بود که فساد اداری حاکم بر مشاغل دولتی از یک سو و مشکلات معیشتی از سویی دیگر، البرز را مجبور به کناره­گیری از کار دولتی کرد.

او در سال ۱۳۱۲ در اولین اقدام اقتصادی آزاد، با شرکت و برنده شدن در یک مناقصه دولتی طی ابتکار عملی مناسب، توانست از سود آن با خرید مغازه‌ای در خیابان فردوسی، مقدمات تجارت با کشور آلمان را فراهم کند و در ادامه با کار شبانه روزی و تلاش طاقت فرسا در مدت سه سال، موفق به دریافت نمایندگی یازده شرکت معتبر آلمانی (موتورسیکلت، دوچرخه، رادیو،گرامافون و …) شد.

بدین ترتیب عملاً البرز بدون ارث مادی از پدر و صرفاً با تکیه بر توان و تعهد شخصی، ضمن معرفی خود به عنوان یکی از پنجاه کُنشگر اقتصادی ۱۵۰ سال اخیر ایران، توانست سرمایه معتنابهی را برای خود رقم بزند.

البرز در سال ۱۳۴۲ شمسی با تأسیس و وقف بنیاد فرهنگی البرز با هدف كمك به اشاعه فرهنگ كشور و تجلیل از مقام علمی دانشمندان و پژوهندگان برتر ایرانی و تشویق دانشجویان و دانش­آموزان برگزیده و نوباوگان و نوجوانان با استعداد ایرانی، از طریق اعطای “جایزه بنیاد البرز” توانست روح والای خود را در انجام اقدامات خیر و ماندگار متعدد در مابقی سالهای حیاتش ارضاء نماید.

حاصل ازدواج البرز، سه فرزند دختر بنام­های ودیعه، طلیعه و منیژه بود که آنان نیز افرادی خیر و دارای تحصیلات عالیه بودند بطوری‌که مرحوم البرز بارها از فرزندان خود با افتخار یاد کرده است. او درباره دختران خود می‌گوید:

« … برای برخی این توهّم پیش آمده که من با نهادن همه هستی خود در بنیاد فرهنگی، آنان را از ارث محروم نمودم، اما من ارث باارزش‌تری برای آنان باقی گذاشتم “دانش و انسانیت“. این دانش را آنان در پناه کوشش‌های شبانه روزی خود به دست آوردند و انسانیت را از دامن مادری با تقوی و نیک سرشت آموختند. مهم اینجاست که خود فرزندان من با پرورش صحیح خود احساس کردند که هیچ نیازی به میراث من ندارند. آنها نه تنها به من نیاز ندارند بلکه آنچه را هم من به عنوان جایزه حسن تحصیل، سالها پیش به آنها بخشیده بودم و ارزش فعلی آن بیش از ۲۰ میلیون ریال است، به میل خود با همان نیتی که داشتم و دارم، وقف هدف بنیاد نمودند و این به راستی باعث سرافرازی من است؛ … من تصمیم گرفتم این ثروت را به جای آنکه در اختیار بازماندگان خویش قرار دهم، تماماً در اختیار فرزندان وطن که آنان را نیز فرزندان خود می دانم، قرار دهم تا به نحو شایسته­تری به مصرف برسد.»

مرحوم حسینعلی البرز که به دلیل درمان بیماری خود به کشور کانادا سفر کرده بود، در ۲۶ مهرماه ۱۳۷۷ فوت نمود و در همانجا به خاک سپرده شد.